Narcisme op de werkvloer.
Narcisme op de werkvloer kan ernstige schade aan een bedrijf en zijn werknemers toebrengen. Toch zijn er nog steeds heel wat bedrijven die narcisten op management functies laten plaatsnemen. Narcisten hebben ook voordelen op de werkvloer, de vraag is alleen hoe ga je daar als bedrijf mee om. Mensen die omgaan met narcisten kunnen door hun kritiek en gebrek aan empathie heel onzeker worden.
Wat is narcisme:
Een narcist is iemand die een obsessie heeft met zijn eigen persoonlijkheid. Dit kan om uiterlijk gaan, maar ook bijvoorbeeld ambitie en men vertoont daardoor egoïstisch en dominant gedrag met gebrek aan inlevingsvermogen. Freud noemde het ook wel verliefd zijn op jezelf.
Een narcist komt over als iemand met veel zelfvertrouwen, het tegenovergestelde is echter het geval. Door een zeer slecht zelfbeeld probeert met te (over) compenseren en zichzelf boven anderen te stellen. Vaak hebben mensen met narcisme een moeilijke jeugd achter de rug.
De kenmerken van Narcisme zijn onder andere:
- Altijd de aandacht willen hebben
- Altijd gelijk willen hebben
- Geen empatisch vermogen
- Alleen geïnteresseerd in eigen belang en doelen
Voordelen van narcisten:
Mensen met narcisme zijn in staat veel te bereiken. Ze gaan daarbij over een ieders grens heen die in de weg staat hun doel te bereiken, wat ze wel zeer doelgericht maken. Op functies waarin visie of creativiteit vereist wordt zullen ze uit kunnen blinken. Dat geld niet voor een ieder met narcisme, maar er zijn heel wat bekende narcisten die door hun narcisme tot grote prestaties wisten te komen. Denk hierbij aan Napoleon, Hitler, Picasso, Stalin. Er zijn meerdere onderzoeken die aangeven dat uitblinkende artiesten vaak narcistisch zijn. Ook van Donald Trump wordt gezegd dat hij narcistisch is, evenals over Wilders.
Narcist als Leidinggevende:
In het management zijn veel narcisten te vinden. Dit komt door de volgende 3 redenen:
- Narcisten weten de aandacht op zich te vestigen, praten veel over hun resultaten
- Narcisten zijn zeer doelgericht, en behalen dan ook grote resultaten
- Narcisten komen over als sterke persoonlijkheden met charisma
Narcisten kunnen heel aardig en charismatisch overkomen. Wanneer je als werknemer aan zijn goede zijde staat zal hij kunnen overkomen als een goede leidinggevende. Echter wanneer je een narcist tegenspreekt zal je de andere kant van zijn karakter zien die meedogenloos is en mensen tegen elkaar uit speelt. Als leidinggevende kan een narcist zeer veel schade toebrengen. Ze eisen veel van degene met wie ze werken en schromen er niet voor om meedogeloos kritiek te leveren wanneer je niet aan deze eisen voldoet. Dit maakt dat er vaak een hoog ziekteverzuim en verloop is binnen een afdeling met een narcist als manager.
Narcist als collega:
Narcisten eisen alle aandacht op, en zullen het niet prettig vinden als collega’s in de schijnwerpers staan. Dit kan zich uiten door mensen tegen elkaar uit te spelen of de ander zwart te maken. Ook kunnen ze op slinkse wijze tegen gaan werken om de resultaten van de ander naar beneden te krijgen of die van zichzelf te verbeteren ten kostte van een ander. Het is moeilijk om op de juiste manier met mensen met narcisme om te gaan zonder jezelf hierin te verliezen. De kans is groot dat het uitloopt op een conflict of dat je als collega ten onder gaat aan deze werkrelatie.
Narcist als werknemer:
Wanneer je leiding geeft aan een narcist is het belangrijk om op tijd in te zien dat je te maken hebt met een narcist voor deze binnen je team problemen veroorzaakt die voor langere termijn schade oplevert. Zie hiervoor ook mijn blog over teams met te weinig zelfreflectie.
Vaak worden narcisten in eerste instantie niet herkend door leidinggevenden. Ze presteren goed, zijn charismatisch en weten hun leidinggevenden te paaien. Er zullen echter conflicten ontstaan binnen het team en degene met narcisme zal hier telkens direct of indirect bij betrokken zijn. Door mensen uit elkaar te drijven, zwart te maken en zichzelf voortdurend het middelpunt van de aandacht te laten zijn zal de narcist uiteindelijk veel schade kunnen aanrichten binnen een team en daardoor ook de organisatie.
Mocht deze medewerker met narcisme wel van grote waarde zijn in je bedrijf dan is een solo positie waar de narcist kan uitblinken te prefereren.
Tot slot:
Narcisme is een persoonlijkheidsstoornis. Degene met narcisme kan voor een groot deel hier zelf niets aan doen. Het is wel zaak om ervoor te zorgen dat iemand met narcisme zijn omgeving geen schade toebrengt. Een narcist kan grote resultaten bereiken voor je bedrijf maar bedenk wel dat dit ook een prijs heeft die door collega’s betaald moet worden. Heb je zelf het idee te maken te hebben met een narcist in je omgeving? Er zijn veel sites en boeken die je kunnen helpen hiermee om te gaan. Een narcist leeft voor zijn eigen belang en kan mensen zeer onzeker maken, het is dus belangrijk om te weten dat het niet aan jou ligt.
Een aantal tips om met iemand met narcisme om te gaan zijn:
- Probeer degene met narcisme niet te veranderen
- Accepteer dat hij of zij er is met alle gebreken of ontwijk de persoon
- Probeer emotioneel afstand te houden
- Wil je iets voor elkaar krijgen van een narcist? Prijs hem dan de hemel in
- Besef dat het probleem niet bij jou maar bij de narcist ligt en je niet de enigste bent die hier last van heeft
- Ga geen confrontaties aan, deze win je zelden
- Laat het niet persoonlijk worden, trek je de dingen die gezegd worden niet aan
- Respecteer de positie van iemand met narcisme, probeer dat niet te ondermijnen
- Breng kritiek op een positieve manier en nooit openlijk in bijzijn van anderen
- Besef je dat degene met narcisme zelf eigenlijk heel onzeker is en zich daarom zo gedraagt