Mantelzorgers, er zijn er ongeveer 3 miljoen van in Nederland en het aantal gaat de komende jaren alleen maar stijgen nu de vergrijzing toeneemt en men langer zelfstandig thuis moet blijven wonen. Uit onderzoek is gebleken dat mantelzorgers zich vaker ziek melden dan mensen die geen mantelzorg verrichten. Niet zo raar op zich want meer dan de helft van de mantelzorgers geeft aan tegen overbelasting aan te zitten. Hoe kunnen mantelzorgers zich staande blijven houden in onze maatschappij?
De ideale mantelzorger
Wanneer je naar bijeenkomsten gaat over en of voor mantelzorgers, dan zijn er mantelzorgers die het voor elkaar lijken te hebben. Je ziet geen vermoeide gezichten, geen wallen, geen gekreukelde kleding. Ze praten over hun mantelzorg werkzaamheden alsof dit ze heel makkelijk af gaat en sommige hebben zelfs onbegrip voor andermans moeite met het mantelzorger zijn. Dit zijn de mantelzorgers die ogen alsof het zo gemakkelijk is maar hoe “makkelijk” dit afgaat hangt van diverse factoren af.
1. De mantelzorgbelasting is te dragen.
Iedereen is verschillend en elke situatie is ook anders. Als je partner een ongeluk heeft gehad en wel lichamelijk veel problemen ervaart maar geestelijk in orde is, dan is dat makkelijker te verdragen dan bijvoorbeeld zorgen voor een dementerende partner die agressief wordt. Je kan namelijk met iemand die dementie heeft niet sparren over de zorg, als mantelzorger komt alles op jouw schouders terecht.
Daarentegen kan je wel met een partner sparren die geestelijk nog in orde is en zelfs jou eigen verdriet of frustraties over de situatie bespreken.
Geestelijke ondersteuning is vaak nog zwaarder dan het lichamelijke opvangen van de zorg. Vooral wanneer de hulpbehoevende niet meer toerekeningsvatbaar is en kwetsende dingen zegt is dat moeilijk om los te laten. In sommige gevallen hangt daar ook een ballast uit het verleden bij die het persoonlijk maakt.
2. De mantelzorger heeft een persoonlijkheid die de mantelzorg kan opbrengen.
De een kan het niet aanzien dat zijn moeder geestelijk achteruit gaat en is voortdurend hiermee bezig. De ander kan het naast zich neerleggen en in de situatie berusten. Hoe je mantelzorg ervaart is voor iedereen verschillend en niet iedereen kan het. De meeste mantelzorg wordt dan ook gegeven door vrouwen wat de druk op de huidige vrouw een stuk hoger maakt dan vroeger het geval was want wij vrouwen werken er vandaag de dag ook nog bij.
Nu kan je stellen dat iedereen wel zal moeten maar het afdwingen van mantelzorg kan huiselijk geweld met zich mee brengen of andere gevaarlijke situaties omdat de mantelzorger al snel overbelast raakt en niet met bepaalde situaties om kan gaan.
3. Mantelzorg, privé en eventueel werk is in balans.
Mantelzorgers moeten ook aan zichzelf denken! En veel goede mantelzorgers kunnen dat nu juist niet. Want die zetten hun dierbare op de 1ste plaats en verwaarlozen zichzelf daardoor. De lasten van werk en mantelzorg te samen kunnen mensen in een burn out brengen maar dat geldt ook voor een gezinsleven en mantelzorg samen.
Ondersteuning om de balans te vinden tussen mantelzorg, privé en werk en de mantelzorgcoach.
Het is belangrijk dat mantelzorgers een balans vinden tussen de drie factoren. Wanneer je dit niet doet en uitvalt heeft de dierbare waar je mantelzorger van bent namelijk een veel groter probleem!
Wanneer je mantelzorg niet op de rit krijgt en extra ondersteuning nodig is, zijn er verschillende manieren om deze te krijgen:
- Erken dat je mantelzorger bent! Want veel mantelzorgers vinden wat ze doen normaal en vragen daarom geen hulp en krijgen ook daardoor minder ondersteuning
- Probeer eens bij lotgenoten contacten of mantelzorg organisaties een luisterend oor te krijgen. Ervaringsdeskundigen kunnen je dan helpen met woord en soms ook daad
- Vraag je netwerk om mee te helpen. Zorg dat je niet alles op je schouders neemt maar deel je zorg met anderen. Er zijn mooie media’s zoals het familienet om hierbij te ondersteunen
- Volg als het kan een cursus. Voor dementie zijn veel soorten (online) cursussen te vinden en ook veel apps en hulpmiddelen. Laat je informeren!
- Vraag (op tijd) respijtzorg aan
- Zoek een goede mantelzorgcoach die je helpt bij het verwerken van elementen in de mantelzorg maar ook (praktische) adviezen geeft
- Zoek voor administratieve zaken (PGB aanvraag etc) hulp van een mantelzorgmakelaar
- Zorg goed voor jezelf! Verwen jezelf zo af en toe en waardeer jezelf voor het werk wat je doet. Een ander doet het helaas niet vaak voor je
Het lief en leed dat PGB heet
Dankzij het PGB is het voor sommige mantelzorgers mogelijk om net wat minder of niet te hoeven werken naast de vaak zware zorgtaken die zij voor hun dierbare moeten doen. Zij worden deels door het PGB betaald om te mantelzorgen. Dit zorgt ervoor dat hulpbehoevenden langer thuis kunnen blijven wonen want zonder PGB zouden deze mantelzorgers moeten werken in de tijd dat er zorg nodig is om genoeg inkomsten te kunnen genereren.
Helaas is het op dit moment heel slecht gesteld met het PGB. Buiten alle ellende die Minister van Rijn op zijn geweten heeft, zijn er ook veel gemeentes die PGB’s ontmoedigen. Deze ellende en de angsten voor lagere indicatiestellingen in de toekomst zijn een extra grote last voor mantelzorgers. Als maatschappij zouden we deze groep mensen moeten ondersteunen en niet het leven nog moeilijker maken. Jammer dat gemeentes en de overheid hier het belang (nog) niet van inzien.